What do we pay attention to when choosing our friends? Confidence? Love? Have fun together? Previous experience? Wisdom?
In fact, most of us don't think directly about any of these. We act according to our feelings and make our choices, but we can fill these feelings with the things I just mentioned. For example, our years of experience can make us more successful in choosing friends. To give another example, the importance we give to the element of trust throughout our lives is reflected in the feelings we experience when choosing a friend, and we are very meticulous in this regard and we keep our distance to the end with people we cannot trust. If we attach great importance to the element of having fun together, we cannot see quiet and simple people as friends. We focus on the people we want to feel energetic next to.
Of course, these things do not usually become criteria alone. A few of them come into play together, sometimes one stands out more, and they guide our feelings in choosing friends. No matter how much we try to evaluate with our minds, the thing that determines us the most in life is nothing but our feelings.
There is a very good example of friendship in the folk song I played and sang today. Let me explain this briefly. The poet of the folk song, Pir Sultan Abdal (16th century AD), was sentenced to death by the governor of Sivas at the time. According to the governor, Pir Sultan Abdal is a thought criminal and his poems are harmful. Before Pir Sultan Abdal is executed by the governor, the public is ordered to stone him. The people who came to watch the execution started throwing stones at Pir Sultan Abdal. Pir Sultan Abdal's best friend is also present there. While everyone is throwing stones at Pir Sultan Abdal, his friend throws a rose at him. According to the rumor, no stone hurts Pir Sultan Abdal, but the rose that his friend throws makes his face bleed.
Pir Sultan Abdal expects his close friend to do something to save him, but he prefers to throw roses. This incident, which he experienced while walking to his execution, broke him a lot and at that moment he began to recite the words of this folk song as poetry to the public as an improvisation. The important line in Turkish is this:
" Others' stones never touch me, a single rose of my friend hurts me."
Lyrics;
The deeds of this bloody oppressor
It makes me tired like a strange nightingale
Stones fall on my head like rain
A flick of my friend hurts me
In my hard day, my friend and foe became clear
If I had ten problems, now it's fifty
The death warrant stuck on my neck
They both hang me and shoot me
My Pir Sultan Abdal, my soul does not flow to the sky
Mercy will not rain unless God commands it.
Others' stones never touch me
A single rose of my friend hurts me
Lyrics: Pir Sultan Abdal
Composition: Traditional (Anonymous)
Cover by Ahmet Aslan:
Cover by Hasret Gültekin:
Dostlarımızı seçerken nelere dikkat ediyoruz? Güven? Sevgi? Birlikte eğlenmek? Daha önce edinilmiş tecrübe? Bilgelik?
Aslına bakarsanız birçoğumuz doğrudan doğruya bunların hiçbirisini düşünmüyoruz. Hislerimize göre hareket ediyor ve seçimlerimizi yapıyoruz fakat bu hislerin altını az önce saydığım şeylerle doldurabiliyoruz. Mesela yıllara varan tecrübelerimiz dost seçme konusunda bizi daha başarılı kılabiliyor. Başka bir örnek verecek olursak, güven unsuruna hayatımızın genelinde verdiğimiz önem dost seçerken yaşadığımız hislere de yansıyor ve bu konuda çok titiz davranıyor ve güven duyamadığımız insanlarla mesafelerimizi sonuna kadar koruyoruz. Eğer birlikte eğlenme unsuruna çok önem veriyorsak sessiz ve sade birilerini arkadaş olarak göremiyoruz. Yanında kendimizi enerjik hissetmek istediğimiz insanlara ağırlık veriyoruz.
Tabiki bu saydıklarım genelde tek başına kriter haline gelmez. Bunların birkaçı birlikte devreye girer, bazen biri daha çok öne çıkar, ve bizim dost seçerkenki hislerimize yön verici olurlar. Aklımızla ne kadar değerlendirme yapmaya kalksak da hayatta bizi en çok belirleyen şey hislerimizden başka birşey değildir.
Bugün çalıp söylediğim halk türküsünde de dostlukla ilgili çok güzel bir örnek var. Bunu da kısaca anlatayım. Halk türküsünün şairi Pir Sultan Abdal (M.S. 16. yy) hakkında dönemin Sivas valisi tarafından idam kararı verilir. Valiye göre Pir Sultan Abdal düşünce suçlusudur ve okuduğu şiirler zararlıdır. Pir Sultan Abdal vali tarafından idam edilmeden önce halka onu taşlaması emri verilir. İdamı izlemeye gelen halk Pir Sultan Abdal'a taş atmaya başlar. Orada Pir Sultan Abdal'ın en yakın dostu da hazır bulunmaktadır. Herkes Pir Sultan Abdal'a taş atarken dostu ona gül atar. Rivayete göre hiçbir taş Pir Sultan Abdal'ın bir yerini incitmez fakat dostunun attığı gül yüzünü kanatır.
Pir Sultan Abdal yakın dostunun onu kurtarması için birşey yapmasını beklemektedir fakat o gül atmayı tercih etmiştir. İdama yürürken yaşadığı bu hadise onu çok kırar ve o anda doğaçlama olarak bu halk türküsünün sözlerini şiir olarak halka okumaya başlar. Türkünün içindeki önemli dize de şudur:
"Şu ellerin attığı taş bana hiç değmez, dostun attığı gül yaralar beni."
Şarkı sözleri;
Şu kanlı zalimin ettiği işler
Garip bülbül gibi zar eyler beni
Yağmur gibi yağar başıma taşlar
Dostun bir fiskesi yaralar beni
Dar günümde dost düşmanım belli oldu
On derdim var ise şimdi elli oldu
Ecel fermanı boynuma takıldı
Gerek asa gerek vuralar beni
Pir Sultan Abdal'ım can göğe ağmaz
Hak'tan emrolmazsa ırahmet yağmaz
Şu ellerin taşı hiç bana değmez
İlle dostun bir tek gülü yaralar beni beni beni
Şarkı sözleri: Pir Sultan Abdal
Beste: Geleneksel (Anonim)
Ahmet Aslan tarafından yapılan cover:
Hasret Gültekin tarafından yapılan cover:
▶️ 3Speak
